Làm thế nào để biết van cầu đang mở hay đang đóng?

Việc xác định trạng thái của van cầu đang mở hay đang đóng là vô cùng cần thiết và quan trọng, cần phải xác định được trạng thái hiện tại của van để thuận tiện cho quá trình theo dõi, kiểm soát hoạt động của van, của hệ thống, duy trì sự an toàn và hiệu quả của các quy trình công nghiệp. Vậy, làm thế nào để biết van cầu đang mở hay đang đóng? Bài viết dưới đây trình bày quy trình từng bước để xác định trạng thái của van, mời bạn đọc tham khảo.

Việc xác định trạng thái van cầu có thật sự quan trọng?

Van cầu lắp đặt trong hệ thống ống, sử dụng với mục đích là để điều khiển đóng ngắt và điều tiết lưu lượng dòng chảy trong hệ thống. Việc biết được trạng thái đóng hay mở hiện tại của van vô cùng quan trọng trong việc điều khiển và kiểm soát hệ thống.

Ví dụ:

Khi vận hành máy móc trong hệ thống với một van đang đóng có thể sẽ gây ra nguy hiểm cho hệ thống cũng như con người. Van đang đóng, đường dẫn lưu thông dòng chất bị chặn, việc hệ thống vẫn vận hành trong khi van đang đóng có thể gây tích tụ áp suất quá mức, áp suất tích tụ quá cao có thể gây nứt vỡ đường ống, hư hỏng các thiết bị hoặc nguy hiểm hơn là gây nổ. Thiệt hại rất lớn về kinh tế, việc sản xuất bị ngưng trệ, và sửa chữa, thay thế thiết bị tốn kém.

Hoặc khi van mở không đúng cách, mà bạn không nắm bắt được có thể gây tổn thất không đáng có, việc không nắm được van nào đang mở khiến lưu chất lưu thông tự do, gây lãng phí lưu chất, năng lượng…

Vì vậy, việc nắm bắt và xác được vị trí, trạng thái của van công rất quan trọng trong việc duy trì an toàn, tối ưu kinh tế, hạn chế tổn thất, đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống.

Những khó khăn khi xác định trạng thái van cầu

Van cầu không giống như một số van bướm hay van bi, có thể dễ dàng theo dõi trạng thái đóng mở hiện tại qua phần tay van. Khi xác định trạng thái đóng mở của van cầu sẽ có những có khăn nhất định:

• Với các van cầu ty chìm, thông thường sẽ không có dấu hiệu trực quan nào có thể cho biết rằng van đang đóng hay đáng mở.
• Các van này cũng khó cho biết rằng chúng đã đóng hoàn toàn hay chưa.

Làm thế nào để biết van cầu đang mở hay đang đóng

Kiểm tra trực quan

• Một số mã van cầu có thể theo dõi trạng thái đóng mở dựa vào việc kiểm tra trực quan. Thông thường, các van tay quay này thường theo dựa trên sự thay đổi của phần trục.
• Trục van kết nối với đĩa van và tay quay. Khi xoay tay quay, phần trục van sẽ di chuyển đĩa để mở và đóng van.
• Với mã van cầu ty nổi (OS&Y), có chi tiết trục van nhô lên trên tay quay, cho phép chỉ báo vị trí đóng mở hiện tại của van. Khi van đóng hẳn, phần trục van sẽ nằm gọn trong thân, ngang với phần tau quay, khi van mở, phần trục này sẽ nổi lên trên tay quay. Tỷ lệ nổi của trục cũng tương đương với tỷ lệ nâng của đĩa.

Lưu ý: Với mã van cầu ty chìm (Non rising stem), việc theo dõi trạng thái đóng mở dựa vào phần trục này là không thể. Đối với mã van này, phần trục khi đóng hay mở đều nằm chìm trong thân không thay đổi.

Quan sát dòng chảy

• Khi lưu chất chảy qua đường ống, có thể nghe thấy tiếng dòng chảy lưu thông trong đường ống. Vì vậy, có thể theo dõi được van đang đóng hay mở dựa vào việc nghe tiếng dòng chảy qua van. Khi mở, lưu chất lưu thông tự do qua van nên có thể nghe được tiếng dòng chảy. Ngược lại. khi đóng, cửa van chặn dòng chảy, tiếng dòng chảy bị chặn lại.
• Phương pháp này thường được sử dụng khi phương pháp kiểm tra trực quan và chỉ báo vị trí bị lỗi như trục van bị gãy, chỉ báo vị trí trục trặc, tay quay có vấn đề.

Đồng hồ đo áp suất

• Có thể sử dụng đồng hồ đo áp suất để theo dõi trạng thái đóng mở của van. Khi van mở, lưu chất lưu thông tự do qua van, nên sẽ có áp suất qua van. Kiểm tra đồng hồ áp suất sau van, nếu có sự thay đổi áp suất, có nghĩa là có dòng chảy qua van, van đang mở, nếu không có sự thay đổi áp suất, có nghĩa là không có dòng chảy qua van, van đang đóng.

Chỉ báo vị trí

• Một số mã van cầu được tích hợp thêm chi tiết chỉ báo vị trí, là thiết bị hiển thị vị trí của van, cho phép theo dõi trạng thái hiện tại của van, thiết bị này thường được cố định với trục, dựa vào sự thay đổi của trục để xác định trạng thái của van.
• Chỉ báo vị trí này có thể có ở nhiều dạng khác nhau, có dạng cho phép theo dõi trực tiếp, có loại cho phép theo dõi từ xa, báo về tủ điện.
• Thiết kế chỉ báo vị trí này cho phép theo dõi một cách chính xác hơn, thuận tiện hơn mà không cần phải kiểm tra trực quan hoặc theo dõi áp suất, có thể theo dõi từ xa, đặc biệt có lợi khi lắp đặt van tại các vị trí nguy hiểm, khó tiếp cận, nhanh chóng, dễ dàng xác minh vị trí của van.

Hệ thống giám sát từ xa

• Với hệ thống giám sát từ xa, việc theo dõi trạng thái của van trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Người vận hành có thể theo dõi trạng thái của nhiều van ở một vị trí tập trung. Các van này thiết kế một cảm biến, cho phép cung cấp dữ liệu thời gian thực về vị trí của van, bao gồm cả việc van đang mở hay đóng.
• Tín hiệu cảm biến này được theo dõi thông qua máy tính trung tâm hoặc điện thoại. Cho phép theo dõi và kiểm soát nhiều thiết bị từ xa tại các vị trí khó tiếp cận, giúp phát hiện kịp thời và khắc phục nhanh chóng các lỗi quy trình.

Tư vấn từ chuyên gia

• Nếu bạn không hiểu rõ hoặc nắm vững về vị trí của van. Tốt nhất, hãy liên hệ với các chuyên gia, kỹ thuật viên để được hỗ trợ, hướng dẫn cách xác định vị trí của van và vận hành máy móc một cách an toàn. Việc vận hành van sai cách có thể gây nguy hiểm đến hệ thống, thiết bị và con người. Hãy xem xét và cân nhắc thật kĩ trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.

Kết luận: Việc xác định trạng thái van cầu đóng hay mở hiện tại vô cùng quan trọng, xác định chính xác trạng thái đóng mở của van cho phép điều khiển, kiểm soát đáng tin cậy.

Xem thêm: Hướng dòng chảy của van cầu