Van bươm tay quay
Van Bướm Tay Quay – Giải Pháp Vận Hành Mạnh Mẽ và Chính Xác
Van Bướm Tay Quay (Handwheel Butterfly Valve) là dòng van công nghiệp được thiết kế để điều khiển lưu chất (nước, khí, hơi, hóa chất,…) trong hệ thống đường ống. Điểm đặc trưng của loại van này là bộ phận vận hành bằng tay quay (vô lăng) kết hợp với hộp số giảm tốc (gearbox), mang lại khả năng đóng mở van nhẹ nhàng và chính xác, đặc biệt với các van có kích thước lớn hoặc áp lực cao.
1. Cấu Tạo Nổi Bật
Van bướm tay quay được cấu tạo từ hai bộ phận chính: Thân van (Butterfly Valve Body) và Bộ điều khiển tay quay (Gearbox & Handwheel).
| Bộ Phận | Mô Tả |
| Thân Van (Body) | Thường làm từ Gang, Inox, Thép hoặc Nhựa. Có các kiểu kết nối thông dụng như Wafer (kẹp bích), Lug (tai bích) hoặc kiểu lắp bích. |
| Đĩa Van (Disc) | Hay còn gọi là “cánh bướm,” là bộ phận trực tiếp xoay để chặn hoặc cho phép dòng chảy đi qua. Thường làm từ Inox để chống ăn mòn. |
| Trục Van (Stem) | Truyền mô-men xoắn từ bộ điều khiển xuống đĩa van. |
| Gioăng Làm Kín (Seat) | Làm từ EPDM, NBR, PTFE (Teflon) hoặc Viton, đảm bảo độ kín tuyệt đối khi van đóng hoàn toàn. |
| Tay Quay (Handwheel) | Bộ phận người dùng trực tiếp thao tác để xoay. |
| Hộp Số Giảm Tốc (Gearbox) | Cơ chế bánh vít – đĩa vít giúp trợ lực và giảm tốc độ đóng/mở. Điều này giúp người vận hành không cần dùng nhiều sức, đồng thời cho phép điều chỉnh góc mở của van một cách chi tiết và ổn định. |
2. Nguyên Lý Hoạt Động Đơn Giản
Nguyên lý hoạt động của van bướm tay quay là kiểu chuyển động quay một phần tư (Quarter-turn), tương tự như van bi hay van bướm tay gạt:
- Mở van: Xoay tay quay (vô lăng), lực sẽ được truyền qua hộp số trợ lực, làm trục van xoay. Đĩa van sẽ xoay từ vị trí vuông góc với dòng chảy (đóng) sang vị trí song song với dòng chảy (mở hoàn toàn) với góc xoay 90 độ.
- Đóng van: Xoay tay quay ngược lại, đĩa van sẽ xoay về vị trí vuông góc, ép chặt vào gioăng làm kín, ngăn chặn hoàn toàn dòng chảy.
- Điều tiết: Van có thể dừng ở các góc mở bất kỳ (từ 0° đến 90°) để điều chỉnh lưu lượng dòng chảy. Hộp số trợ lực có chức năng tự khóa, giúp đĩa van giữ nguyên vị trí, không bị ảnh hưởng bởi áp lực dòng chảy.
3. Ưu Điểm Nổi Bật
| Tính Năng | Lợi Ích Mang Lại |
| Vận Hành Dễ Dàng | Hộp số giảm tốc tạo ra mô-men xoắn lớn, giúp đóng/mở van kích thước lớn (thường từ DN150 trở lên) một cách nhẹ nhàng. |
| Điều Tiết Chính Xác | Khả năng điều chỉnh góc mở linh hoạt, kết hợp với cơ chế tự khóa, giúp kiểm soát lưu lượng dòng chảy ổn định. |
| Độ Bền Cao | Cấu tạo chắc chắn từ nhiều vật liệu (Gang, Inox, Thép) phù hợp với nhiều môi trường làm việc khác nhau. |
| Tiết Kiệm Chi Phí | Thường có giá thành hợp lý hơn các loại van điều khiển tự động (điện, khí nén) cùng kích cỡ. |
| Ít Chiếm Không Gian | Thiết kế gọn gàng, trọng lượng nhẹ hơn so với các loại van khác (như van cổng) có cùng chức năng. |
4. Ứng Dụng Đa Dạng
Van bướm tay quay được ứng dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp, đặc biệt là những hệ thống yêu cầu đường ống lớn và khả năng kiểm soát lưu lượng:
- Hệ thống cấp thoát nước: Nhà máy nước sạch, hệ thống xử lý nước thải, trạm bơm.
- Công nghiệp PCCC (Phòng Cháy Chữa Cháy): Lắp đặt trên các đường ống chính.
- Hệ thống HVAC: Điều hòa không khí, thông gió trong các tòa nhà lớn.
- Công nghiệp Thực phẩm/Đồ uống: Sản xuất bia, nước ngọt, sữa (sử dụng vật liệu Inox).
- Dầu khí và Hóa chất: Ứng dụng trong các đường ống dẫn dầu, khí nén (với vật liệu và gioăng phù hợp).
Kết luận: Van bướm tay quay là một sự lựa chọn tối ưu về mặt chi phí và hiệu năng cho các hệ thống đường ống lớn, cần khả năng vận hành thủ công nhẹ nhàng và kiểm soát dòng chảy chính xác.
Xem thêm: Van bướm khí nén
