Van 1 chiều (Check valve) chống dòng chảy ngược: Cấu tạo, hoạt động

Van 1 chiều (check valve) là thành phần không thể thiếu trong hệ thống kiểm soát chất lỏng. Mục đích của chúng là cho phép chất lỏng chảy theo một hướng đồng thời ngăn dòng chảy ngược. Chúng Đóng/mở hoàn toàn tự động nhờ vào sự thay đổi áp suất chất lỏng. Để tìm hiểu kỹ hơn về loại van này, mời các bạ đọc bài viết dưới đây.

1 Van 1 chiều là gì? – Ký hiệu và chức năng

Van 1 chiều (Check Valve) hay còn gọi là “van chống dòng chảy ngược”, là thiết bị được lắp đặt trong hệ thống đường ống, có chức năng chỉ cho phép dòng chảy lưu thông theo một hướng nhất định và ngăn chặn dòng chảy ngược lại.

Van 1 chiều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống đường ống và các thiết bị liên quan, đồng thời đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống.

Chúng có rất nhiều dòng đa dạng, chúng ta sẽ tìm hiểu từng loại van một chiều ở phần dưới.

1.1 Ký hiệu

Ký hiệu của van 1 chiều là các hình ảnh hoặc ký tự theo một qui ước, dùng trong bản vẽ kỹ thuật hoặc một nơi nào đó cần thông báo, chỉ dẫn nới có van một chiều xuất hiện. Dưới đây là một số ký hiệu thông dụng thường gặp của loại van này.

1.2 Vai trò quan trọng của Van 1 chiều trong hệ thống đường ống

Van 1 chiều (Check Valve) đóng vai trò then chốt trong hệ thống đường ống, đảm bảo hoạt động hiệu quả, an toàn và tiết kiệm. Dưới đây là những chức năng chính của van:

1. Ngăn chặn dòng chảy ngược:

• Chức năng chính của Van 1 chiều là chỉ cho phép dòng chảy lưu thông theo một hướng nhất định và ngăn chặn dòng chảy ngược lại.
• Nhờ vậy, hệ thống được bảo vệ khỏi hư hỏng do áp lực ngược hoặc rò rỉ, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường xung quanh.
• Ví dụ:
  • Trong hệ thống cấp nước, Van 1 chiều ngăn chặn nước chảy ngược từ bể chứa hoặc đường ống, bảo vệ hệ thống khỏi hư hỏng do áp lực nước cao.
  • Trong hệ thống bơm nước, Van 1 chiều giúp máy bơm hoạt động hiệu quả và bảo vệ máy bơm khỏi hư hỏng do nước chảy ngược vào.

2. Bảo vệ thiết bị:

• Van 1 chiều giúp bảo vệ các thiết bị trong hệ thống đường ống khỏi hư hỏng do dòng chảy ngược.
• Dòng chảy ngược có thể gây ra nhiều vấn đề như:
  • Làm hỏng máy bơm: Gây quá tải cho máy bơm, dẫn đến hư hỏng động cơ hoặc các bộ phận khác.
  • Gây ra hiện tượng búa nước: Tạo ra sóng áp lực cao, làm hỏng đường ống và các thiết bị khác.
  • Gây ô nhiễm môi trường: Dòng chảy ngược từ hệ thống nước thải có thể gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh.

3. Tăng hiệu quả hoạt động:

• Van 1 chiều giúp hệ thống đường ống hoạt động hiệu quả hơn bằng cách:
  • Ngăn chặn lãng phí năng lượng: Dòng chảy ngược khiến hệ thống tiêu tốn nhiều năng lượng hơn mức cần thiết. Check valve giúp ngăn chặn lãng phí năng lượng, góp phần tiết kiệm chi phí vận hành.
  • Cải thiện lưu lượng dòng chảy: Đảm bảo lưu lượng dòng chảy luôn đi theo một hướng nhất định, giúp hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả hơn.

4. Đảm bảo an toàn:

• Giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng và môi trường xung quanh bằng cách:
  • Ngăn chặn rò rỉ khí độc hại: Trong hệ thống khí nén, Van Chống Rò Rỉ giúp ngăn chặn khí nén rò rỉ ra ngoài, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
  • Ngăn chặn cháy nổ: Trong hệ thống nhiên liệu, Van Chống Rò Rỉ giúp ngăn chặn nhiên liệu chảy ngược, giảm nguy cơ cháy nổ.

1.3 Nguyên lý hoạt động chung

Van 1 chiều (Check Valve) hoạt động dựa trên nguyên tắc tự động đóng/mở theo áp lực dòng chảy. Dưới đây là giải thích chi tiết cách thức hoạt động của Van 1 chiều:

• 1. Khi dòng chảy theo chiều thuận:
  • Áp lực dòng chảy tác động lên cánh van: Khi dòng chảy lưu thông theo chiều thuận (hướng cho phép), áp lực của dòng chảy sẽ tác động lên cánh van, đẩy cánh van mở ra.
  • Cánh van mở ra: Cánh van mở ra, tạo ra khe hở cho phép dòng chảy lưu thông qua van.
  • Lưu chất di chuyển qua van: Lưu chất (nước, khí,…) di chuyển qua van theo hướng cho phép.

• 2. Khi dòng chảy muốn đi ngược lại:
  • Áp lực dòng chảy giảm xuống: Khi dòng chảy muốn đi ngược lại (hướng không cho phép), áp lực dòng chảy sẽ giảm xuống.
  • Lò xo hoặc trọng lực đẩy cánh van đóng lại: Lò xo (hoặc trọng lực) sẽ đẩy cánh van đóng lại, ngăn chặn dòng chảy đi ngược lại.
  • Dòng chảy bị chặn lại: Dòng chảy bị chặn lại, không thể di chuyển qua van theo hướng không cho phép.

1.4 Ưu – nhược điểm

• Ưu điểm
  • Hoạt động tự động: Van 1 chiều hoạt động hoàn toàn tự động, không cần sự can thiệp của con người.
  • Cấu tạo đơn giản: Van 1 chiều có cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
  • Chi phí thấp: Van 1 chiều có giá thành tương đối rẻ so với các loại van khác.
  • Độ bền cao: Van 1 chiều được làm từ các vật liệu bền bỉ, có thể chịu được áp lực cao và môi trường khắc nghiệt.

• Nhược điểm
  • Mất mát áp lực: Do cấu tạo và nguyên lý hoạt động, Van 1 chiều có thể gây ra một số hao tổn về áp lực dòng chảy.
  • Gây tiếng ồn: Một số loại Van 1 chiều có thể tạo ra tiếng ồn khi hoạt động.
  • Có thể bị kẹt: Trong một số trường hợp, Van 1 chiều có thể bị kẹt do bụi bẩn hoặc cặn bẩn tích tụ.

1.5 Ứng dụng

Nhờ những ưu điểm nổi bật, van 1 chiều được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực sau:

• Hệ thống cấp nước và thoát nước:
• Hệ thống bơm nước:
• Hệ thống khí nén và chân không:
• Hệ thống HVAC (Hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hòa không khí):
• Ngành công nghiệp dầu khí:
• Ngành công nghiệp hóa chất:
• Các ứng dụng khác: hệ thống tưới tiêu, hệ thống lò hơi. hệ thống PCCC

2 Các loại van một chiều phổ biến

Van một chiều có rất nhiều chủng loại và mỗi loại đều có một cấu tạo và nguyên lý hoạt động riêng, sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về cấu tạo của một số dòng van phổ biến nhất hiện nay.

2.1 Van 1 chiều lá lật (swing check valve)

• Cấu tạo: Van 1 chiều lá lật có cấu tạo đơn giản, bao gồm thân van, cánh van hình đĩa và trục quay. Cánh van được giữ ở vị trí đóng bởi trọng lực hoặc lò xo nhẹ.
• Hoạt động: Khi áp lực dòng chảy đủ lớn, cánh van sẽ được đẩy mở, cho phép lưu chất đi qua. Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, cánh van sẽ tự động đóng lại do trọng lực hoặc lò xo.
• Ưu điểm:
  • Cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
  • Giá thành rẻ.
  • Không gây mất mát áp lực đáng kể.
  • Thích hợp cho các hệ thống có lưu lượng nhỏ và áp lực thấp.
• Nhược điểm:
  • Có thể bị kẹt bởi cặn bẩn hoặc rác thải.
  • Không phù hợp cho các hệ thống có áp lực cao hoặc lưu lượng lớn.
  • Gây tiếng ồn khi hoạt động.

2.2 Van một chiều cánh bướm (dual plate check valve)

• Cấu tạo: Van 1 chiều kiểu kẹp có cấu tạo đơn giản, bao gồm thân van dạng đĩa và cánh van hình đĩa. Cánh van được giữ ở vị trí đóng bởi lò xo hoặc trọng lực.
• Hoạt động: Khi áp lực dòng chảy đủ lớn, cánh van sẽ được đẩy mở, cho phép lưu chất đi qua. Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, cánh van sẽ tự động đóng lại do lò xo hoặc trọng lực.
• Ưu điểm:
  • Cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
  • Kích thước nhỏ gọn, tiết kiệm không gian lắp đặt.
  • Giá thành rẻ.
• Nhược điểm:
  • Chỉ phù hợp cho các hệ thống có áp lực thấp.
  • Có thể bị rò rỉ nếu không được lắp đặt đúng kỹ thuật.
  • Gây tiếng ồn khi hoạt động.

2.3 Van 1 chiều lò xo (spring check valve)

• Cấu tạo: Van 1 chiều lò xo có cấu tạo tương tự Van 1 chiều lá lật, nhưng thay vì sử dụng trọng lực, van sử dụng lò xo để giữ cánh van ở vị trí đóng.
• Hoạt động: Khi áp lực dòng chảy đủ lớn, lò xo sẽ bị nén và cánh van sẽ mở ra. Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, lò xo sẽ đẩy cánh van đóng lại.
• Ưu điểm:
  • Có thể hoạt động hiệu quả trong môi trường có áp lực cao hoặc lưu lượng lớn.
  • Ít bị kẹt bởi cặn bẩn hoặc rác thải.
  • Hoạt động êm ái hơn Van 1 chiều lá lật.

• Nhược điểm:
  • Cấu tạo phức tạp hơn, giá thành cao hơn.
  • Có thể gây mất mát áp lực đáng kể.
  • Cần bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo lò xo hoạt động hiệu quả.

2.4 Van một chiều bi (ball check valve)

• Cấu tạo: Van 1 chiều bi có cấu tạo bao gồm thân van, bi van và lò xo. Bi van được giữ ở vị trí đóng bởi lò xo hoặc áp lực dòng chảy.
• Hoạt động: Khi áp lực dòng chảy đủ lớn, bi van sẽ bị đẩy ra khỏi vị trí đóng và cho phép lưu chất đi qua. Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, lò xo sẽ đẩy bi van trở lại vị trí ban đầu và đóng van.
• Ưu điểm:
  • Cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
  • Không gây mất mát áp lực đáng kể.
  • Ít bị kẹt bởi cặn bẩn hoặc rác thải.
• Nhược điểm:
  • Có thể bị mòn hoặc rách bi van theo thời gian.
  • Gây tiếng ồn khi hoạt động.
  • Không phù hợp cho các hệ thống có lưu lượng lớn.

2.5 Van 1 chiều dạng nâng (lift check valve)

• Cấu tạo: Thường có thiết kế tương tự như Van 1 chiều lá lật, nhưng thay vì xoay trên trục, bộ phận kiểm soát dòng chảy (thường là đĩa hình tròn hoặc hình trụ) sẽ di chuyển lên/xuống theo áp lực dòng chảy.
• Hoạt động:
  • Khi áp lực dòng chảy đủ lớn theo hướng cho phép, sẽ đẩy nâng bộ phận kiểm soát dòng chảy lên, tạo ra khoảng trống cho lưu chất đi qua.
  • Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, trọng lực hoặc lò xo nhẹ sẽ kéo hạ bộ phận kiểm soát dòng chảy xuống, đóng kín van và ngăn chặn dòng chảy ngược.

• Ưu điểm:
  • Đơn giản, dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
  • Ít bị kẹt bởi cặn bẩn do chuyển động lên/xuống.
  • Thích hợp cho lắp đặt theo hướng nằm ngang hoặc thẳng đứng với dòng chảy hướng lên trên.
  • Êm ái hơn so với Van 1 chiều lá lật truyền thống do hạn chế tiếng ồn đóng/mở.
• Nhược điểm:
  • Có thể gây ra một số mất mát áp lực dòng chảy do chuyển động lên/xuống của bộ phận kiểm soát.
  • Không phù hợp cho các hệ thống có lưu lượng lớn hoặc áp lực cao do thiết kế đơn giản.

2.6 Van một chiều mỏ vịt (duckbill check valve)

• Cấu tạo:
  • Được làm từ vật liệu đàn hồi như cao su, silicone hoặc nhựa dẻo.
  • Có một hoặc nhiều “mõm vịt” linh hoạt, đóng vai trò là van kiểm soát dòng chảy.
• Hoạt động:
  • Khi áp lực dòng chảy đủ lớn theo hướng cho phép, sẽ làm các “mõm vịt” mở ra, tạo ra khoảng trống cho lưu chất đi qua.
  • Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, tính đàn hồi của vật liệu sẽ tự động đóng kín các “mỏ vịt”, ngăn chặn dòng chảy ngược.
• Ưu điểm:
  • Cấu tạo đơn giản, gọn nhẹ.
  • Không có bộ phận chuyển động phức tạp, giúp giảm thiểu hao mòn và bảo trì.
  • Thích hợp cho các môi trường có lưu chất dạng hạt, chất rắn lơ lửng mà không lo bị kẹt.
  • Trọng lượng nhẹ, dễ dàng lắp đặt.
  • Chịu được áp lực chân không nhẹ.
• Nhược điểm:
  • Không phù hợp cho các hệ thống có lưu lượng hoặc áp lực cao do thiết kế linh hoạt.
  • Tuổi thọ có thể thấp hơn so với các loại Van 1 chiều kim loại do tính chất của vật liệu đàn hồi.
  • Có thể gây ra một số mất mát áp lực do tính đàn hồi của vật liệu.

2.7 Van 1 chiều dạng màng (diaphragm check valve)

• Cấu tạo: Van 1 chiều màng có cấu tạo bao gồm thân van, màng đàn hồi và trục quay. Màng đàn hồi được giữ ở vị trí đóng bởi lò xo hoặc áp lực dòng chảy.
• Hoạt động: Khi áp lực dòng chảy đủ lớn, màng đàn hồi sẽ bị uốn cong và cho phép lưu chất đi qua. Khi áp lực dòng chảy giảm xuống hoặc dòng chảy muốn đi ngược lại, màng đàn hồi sẽ trở lại vị trí ban đầu và đóng van.
• Ưu điểm:
  • Có thể sử dụng cho các môi trường có chất lỏng bẩn hoặc có hạt.
  • Không gây tiếng ồn khi hoạt động.
  • Ít bị kẹt bởi cặn bẩn hoặc rác thải.
• Nhược điểm:
  • Cấu tạo phức tạp hơn, giá thành cao hơn.
  • Có thể bị mòn hoặc rách màng đàn hồi theo thời gian.
  • Gây mất mát áp lực đáng kể.

3 Top 7 thương hiệu van 1 chiều phổ biến tại Việt Nam

1. ARV: Là một thương hiệu của Malaysia. ARV có lịch sử lâu đời, hơn 20 năm trong ngành van. Van một chiều ARV có các kích thước đa dạng các kích thước đa dạng từ DN40 – DN1000, ứng dụng của các sản phẩm cũng rất đa dạng, được sử dụng nhiều nhất trong các hệ thống cấp thoát nước, trạm bơm…
2. AUT: Cũng là một thương hiệu của Malaysia. Các sản phẩm của AUT phổ biến như van một chiều lá lật, lò xo, cánh bướm.
3. KITZ: KITZ là một thương hiệu sản xuất van công nghiệp hàng đầu của Nhật Bản. Các sản phẩm van 1 chiều KITZ được sử dụng rộng rãi đó là: van cánh bướm, van lò xo, van lá lật, được cấu tạo từ các vật liệu như đồng, inox…
4. KVS: Là một sản phẩm được sản xuất bởi KVS, một thương hiệu của Thổ Nhĩ Kỳ, có xuất xứ từ Châu Âu, sản xuất theo tiêu chuẩn Châu Âu. Van một chiều KVS có độ bền tốt, giá thành tốt khi so sánh với các sản phẩm đến từ Châu Âu.
5. SSV: Có nguồn gốc xuất xứ tại Hàn Quốc. SSV nổi tiếng với các sản phẩm van một chiều cánh bướm và van lá lật. Nó là hai dòng sản phẩm nổi trội và được sử dụng nhiều nhất của dòng van này.
6. Shinyi: Được sản xuất bởi Shinyi, một thương hiệu van công nghiệp đến từ Đài Loan. Shinyi có đa dạng các dòng sản phẩm, nhiều lựa chọn cho khách hàng, trong đó có van một chiều lò xo, van lá lật, van cánh bướm…
7. Minh Hòa: Là một thương hiệu van của Việt Nam. Van một chiều của Minh Hòa với hai dòng sản phẩm chủ đạo là van lá lật và van lò xo. Phổ biến với dòng vật liệu đồng và thường được sản xuất với các kích thước nhỏ gọn.

4 Những lưu ý khi lựa chọn van 1 chiều

Việc lựa chọn van 1 chiều phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả hoạt động, an toàn và tiết kiệm chi phí cho hệ thống đường ống. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần ghi nhớ khi lựa chọn van 1 chiều:

• 1. Xác định nhu cầu sử dụng:
  • Mục đích sử dụng: Van 1 chiều được sử dụng để ngăn chặn dòng chảy ngược lại trong hệ thống. Xác định rõ mục đích sử dụng cụ thể (ngăn nước chảy ngược, ngăn khí rò rỉ,…) để lựa chọn loại van phù hợp.
  • Môi trường hoạt động: Van 1 chiều sẽ tiếp xúc với các loại lưu chất, môi trường khác nhau. Cần lựa chọn van phù hợp với khả năng chịu nhiệt độ, hóa chất, độ ăn mòn của môi trường hoạt động.
  • Lưu lượng và áp lực hệ thống: Lựa chọn van có kích thước và khả năng chịu áp lực phù hợp với lưu lượng và áp lực tối đa trong hệ thống.

• 2. Lựa chọn loại van 1 chiều phù hợp: Có nhiều loại van 1 chiều khác nhau với thiết kế và nguyên tắc hoạt động riêng biệt. Một số loại van 1 chiều phổ biến bao gồm:
  • Van 1 chiều lá lật: Cấu tạo đơn giản, giá thành rẻ, phù hợp cho lưu lượng và áp lực thấp.
  • Van 1 chiều lò xo: Hoạt động hiệu quả trong môi trường có áp lực cao, ít bị kẹt bởi cặn bẩn.
  • Van 1 chiều màng: Thích hợp cho môi trường có chất lỏng bẩn hoặc có hạt.
  • Van 1 chiều cửa lật: Sử dụng cho hệ thống có lưu lượng lớn, gây mất mát áp lực thấp.
  • Van 1 chiều bi: Cấu tạo đơn giản, dễ dàng lắp đặt, phù hợp cho lưu lượng và áp lực vừa phải.

• 3. Các yếu tố khác:
  • Vật liệu chế tạo: Lựa chọn vật liệu phù hợp với môi trường hoạt động và yêu cầu về độ bền, tuổi thọ.
  • Kích thước: Lựa chọn van có kích thước phù hợp với đường ống và lưu lượng dòng chảy.
  • Kiểu kết nối: Lựa chọn kiểu kết nối phù hợp với hệ thống đường ống (ren, mặt bích, kẹp,…).
  • Thương hiệu uy tín: Lựa chọn van 1 chiều từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng và độ bền.

Lựa chọn van 1 chiều phù hợp là bước quan trọng để đảm bảo hiệu quả hoạt động, an toàn và tiết kiệm chi phí cho hệ thống đường ống. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố trên để lựa chọn được loại van 1 chiều phù hợp nhất với nhu cầu của bạn.

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc lựa chọn van 1 chiều phù hợp, hãy liên hệ với Viva, chúng tôi cung cấp các loại van 1 chiều nhập khẩu giá rẻ.

5 Viva chuyên cung cấp các loại van 1 chiều giá rẻ uy tín

Công ty Viva là một trong những nhà cung cấp van 1 chiều uy tín tại Việt Nam, với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp thiết bị công nghiệp.

VIVA – CÔNG TY NHẬP KHẨU VÀ PHÂN PHỐI CÁC LOẠI VAN 1 CHIỀU (CHECK VALVE) GIÁ RẺ

Lợi ích khi mua van 1 chiều tại Viva:

• Giá cả cạnh tranh: Viva cam kết cung cấp van 1 chiều với giá cả hợp lý, phù hợp với mọi đối tượng khách hàng.
• Chất lượng đảm bảo: Viva chỉ cung cấp van 1 chiều từ các thương hiệu uy tín, đảm bảo chất lượng và độ bền cao.
• Đa dạng chủng loại: Viva cung cấp đa dạng các loại van 1 chiều, đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng của khách hàng.
• Dịch vụ chuyên nghiệp: Viva có đội ngũ nhân viên tư vấn nhiệt tình, giàu kinh nghiệm, sẵn sàng hỗ trợ khách hàng lựa chọn van 1 chiều phù hợp.
• Chế độ bảo hành uy tín: Viva cam kết bảo hành van 1 chiều theo đúng quy định của nhà sản xuất.

Xem các sản phẩm van 1 chiều Viva đang cung cấp tại đây: Các sản phẩm van 1 chiều

Địa chỉ mua van 1 chiều uy tín giá rẻ:

Xem thêm Bảng giá các loại van 1 chiều

6 Các câu hỏi thường gặp về van một chiều

Nguồn: vangiare.vn